00:00:23
Mu chishipu cha muvu wa 1536,00:00:26
00:00:27
William Tyndale amudiosha mu rukan00:00:29
00:00:29
ni amutwala mu Vilvorde,00:00:31
00:00:31
pa ndond pafanyinau kumujipin.00:00:33
00:00:34
Arijeka mutond mulong wa kumukudik.00:00:36
00:00:36
Tyndale amukasa miyolal,00:00:38
00:00:39
amukama chakwel afa00:00:40
00:00:40
ni mujimbu wend awosha kurutu kwa in kutal.00:00:43
00:00:43
Chitil ik chasalay?00:00:44
00:00:46
Tyndale wakimba kuman anch mafundish ma egliz00:00:49
00:00:49
makwatijadin ni kwilej kwend kwa Bibil.00:00:51
00:00:52
William Tyndale wafa00:00:54
00:00:54
nich kashinsh anch Bibil00:00:56
00:00:56
udi Dizu dia Nzamb.00:00:58
00:01:04
William Tyndale wading muntu wa kusambish wakimba kukarumun Bibil kudiosh mu mazu mamufundau00:01:10
00:01:10
ni kutwal mu Inglish.00:01:11
00:01:12
Tyndale wavadika kwinsudiel kwa mivu 1500.00:01:15
00:01:15
Wavadikina mu Gloucestershire00:01:17
00:01:18
pakwez wikala ni mutapu wa kuya mu Oxford00:01:20
00:01:20
ni wikala mwin kupesh.00:01:22
00:01:22
Mu mivu ya 1500 kwading rupompat nakash,00:01:26
00:01:26
piur pa kupan Dizu dia Nzamb kudi antu a mwinshin.00:01:29
00:01:30
Antu ayitanginang Bibil wa mu Latin mu egliz,00:01:33
00:01:33
ni in kupesh ayirumburilang.00:01:35
00:01:36
Iyinau ading kand kal ikalangap nich Bibil wau.00:01:39
00:01:40
Amukangesha Tyndale kusal mudimu wa kukarumun Bibil mwi ngand ya Angleter.00:01:44
00:01:45
Waya kumuman Evek wa mu Londres00:01:47
00:01:47
ni kumwit akarumuna Mansuk Masu00:01:50
00:01:50
kudiokal mu Grek ni kutwal mu Inglish,00:01:53
00:01:53
pakwez amukangesha.00:01:55
00:01:58
Rupompat riner ra kukarumun Bibil rading rikash00:02:01
00:02:01
chawiy Tyndale wafunda anch kwadingap ndond ya kusadin mudimu winou mu Angleter.00:02:05
00:02:05
Kusutil ukwash wa in kwisak in kumwanaken,00:02:08
00:02:08
Tyndale waya mu Alemany mwafanyinay kusal nawamp mudimu wa kukarumun00:02:12
00:02:12
Mansuk Masu mu Inglish.00:02:14
00:02:15
Mu muvu wa 1525,00:02:17
00:02:18
wapwisha kukarumun ni afanyina kumubudish.00:02:21
00:02:21
Bibliyotek wa mu Londres utukwashin kwijik yom yasadika.00:02:24
00:02:25
Dokter Karen Limper-Herz,00:02:27
00:02:28
mwin kulam yom ya bibliyotek,00:02:29
00:02:30
ukutukwash kutan chakul.00:02:31
00:02:32
Ou ndiy kopi umwing kusu wa dichap dia kusambish dia Mansuk Masu dia Tyndale,00:02:36
00:02:36
diabudishau mu Colonge mu muvu 1525.00:02:40
00:02:40
Mu Cologne mwawiy mudia kopi wa kusambish wa dichap dia Mansuk Masu dia Tyndale.00:02:45
00:02:45
Mulong tudi kwau tuyikunku chinech chimekeshin anch mudimu winou wading wa ubaj.00:02:50
00:02:50
Dichuku dimwing mwin kuchap wana nakash00:02:52
00:02:52
ni walejana anch ukat kubudish Mansuk Masu ma muntu utazukinau anch William Tyndale.00:02:58
00:02:58
Antakel atesha chom chinech ni eza kusop mu kapalakany ka kubudishin.00:03:03
00:03:03
Tyndale ni antu end achinina ku Vorms00:03:06
00:03:06
—ni yiney yawiy yom yashalaku.00:03:07
00:03:07
Mulong kakarumunap kushik ku Mateu chinech chimekeshin anch mudimu winou wading wa ubaj.00:03:12
00:03:13
Makopi ma kusambish ma dikarumun dia Mifund ya Grek ya win Kristu ya Tyndale00:03:17
00:03:18
ayibudisha mu Vorms mu Alemany00:03:20
00:03:20
mu muvu wa 1526.00:03:23
00:03:24
Abudisha mabuku minam 3 000 ni kusut.00:03:27
00:03:36
Kupwa kwa kudiokal mu Alemany,00:03:38
00:03:38
Tyndale wabukina mu Anvers.00:03:40
00:03:42
Musumb winou wa mijikit yivud wading uwamp kudi Tyndale.00:03:45
00:03:45
Sosiete wa kubudishin mikand ni chau cha musumb winou00:03:49
00:03:49
yakwasha kutwal mikand kushik kudi in kutang a mu Angleter.00:03:52
00:03:53
Profeser Guido Latré00:03:55
00:03:55
ukimbin kwinlej jinjil jasutinangay Tyndale00:03:57
00:03:57
kwasutin kal piswimp mivu 500.00:04:00
00:04:02
Wamana anch antu a mwinshin ading ni Bibil mu dizu dia Néerlandais.00:04:05
00:04:06
Wakata anch chikala kand mwamu kudi antu a mu Angleter.00:04:09
00:04:11
Anch chitin kwandjik ma Bibil mavud ku ujindj mu Angleter,00:04:14
00:04:14
chitin kumandjikin ku chau chijim00:04:17
00:04:17
chidia Kwiyand kwa Europe.00:04:19
00:04:20
Chadingap chiswapela kusutish ma Bibil majim.00:04:23
00:04:23
Tumakopi tukemp atutekang mu mikand yijim yitiyinau kusutish00:04:28
00:04:29
—mu jindond mudi ej, mu tupalakany twa pansh00:04:32
00:04:34
—mwawiy mwajindjikangau tumapaper tukemp twa Bibil wa Tyndale.00:04:38
00:04:40
Mu Londres, muntu umwing wafanyina kulond anch:00:04:44
00:04:44
‘Ah! Mubomb winou ukwet chijingidij.00:04:47
00:04:47
Nifanyidin kuusand chakwel nitana makopi ma Bibil wa Tyndale.’00:04:50
00:04:52
Kwading makopi 30 000 ma Bibil wa Tyndale kurutu afa.00:04:56
00:04:56
Wading ikundj wa usu00:04:58
00:04:58
ni utakamena ni mwin kwipan nakash amwinend.00:05:01
00:05:02
Ni chifanyidinap kukwat nich usey ukemp ubaj wakimba kumushiken.00:05:06
00:05:09
William Tyndale amukasa kunoku mu Vilvorde,00:05:12
00:05:12
kwiyand kwa Bruxelles.00:05:13
00:05:15
Padingay mu rukan mu kusut kwa muvu umwing,00:05:17
00:05:18
chakin wamana rufu risansena rading rimuchingedina.00:05:20
00:05:21
Tyndale wijiken nakash mulong wa yibachikin yikalay nich pa dizu dia Inglish,00:05:25
00:05:27
pakwez mudimu wend wading usutinamu kuya kwau kurutu kwa dizu.00:05:30
00:05:31
Tyndale wading ukatin Bibil.00:05:33
00:05:33
Pamwing ap tukutwish kulond piur pend anch wading ni yovil mudi ya nfund a kuseng00:05:37
00:05:37
walonda piur pa Dizu dia Nzamb anch:00:05:39
00:05:39
‘Nikatil yijil yey nakash!’00:05:42
00:05:45
Chikalap nchik rupompat rikash, . . .00:05:47
00:05:48
. . .Bibil ni manangu madiamu yapanda kushik ni nlel unou,00:05:51
00:05:51
kulejan kwakin kwa in kumufund.00:05:53
00:05:53
Chishimokishenap pakuman anch antu avud akwatin Bibil nich usey.00:06:00
Amukwata Bibil Nich Usey—Kachinkuku (William Tyndale)
-
Amukwata Bibil Nich Usey—Kachinkuku (William Tyndale)
Mu chishipu cha muvu wa 1536,
William Tyndale amudiosha mu rukan
ni amutwala mu Vilvorde,
pa ndond pafanyinau kumujipin.
Arijeka mutond mulong wa kumukudik.
Tyndale amukasa miyolal,
amukama chakwel afa
ni mujimbu wend awosha kurutu kwa in kutal.
Chitil ik chasalay?
Tyndale wakimba kuman anch mafundish ma egliz
makwatijadin ni kwilej kwend kwa Bibil.
William Tyndale wafa
nich kashinsh anch Bibil
udi Dizu dia Nzamb.
William Tyndale wading muntu wa kusambish wakimba kukarumun Bibil kudiosh mu mazu mamufundau
ni kutwal mu Inglish.
Tyndale wavadika kwinsudiel kwa mivu 1500.
Wavadikina mu Gloucestershire
pakwez wikala ni mutapu wa kuya mu Oxford
ni wikala mwin kupesh.
Mu mivu ya 1500 kwading rupompat nakash,
piur pa kupan Dizu dia Nzamb kudi antu a mwinshin.
Antu ayitanginang Bibil wa mu Latin mu egliz,
ni in kupesh ayirumburilang.
Iyinau ading kand kal ikalangap nich Bibil wau.
Amukangesha Tyndale kusal mudimu wa kukarumun Bibil mwi ngand ya Angleter.
Waya kumuman Evek wa mu Londres
ni kumwit akarumuna Mansuk Masu
kudiokal mu Grek ni kutwal mu Inglish,
pakwez amukangesha.
Rupompat riner ra kukarumun Bibil rading rikash
chawiy Tyndale wafunda anch kwadingap ndond ya kusadin mudimu winou mu Angleter.
Kusutil ukwash wa in kwisak in kumwanaken,
Tyndale waya mu Alemany mwafanyinay kusal nawamp mudimu wa kukarumun
Mansuk Masu mu Inglish.
Mu muvu wa 1525,
wapwisha kukarumun ni afanyina kumubudish.
Bibliyotek wa mu Londres utukwashin kwijik yom yasadika.
Dokter Karen Limper-Herz,
mwin kulam yom ya bibliyotek,
ukutukwash kutan chakul.
Ou ndiy kopi umwing kusu wa dichap dia kusambish dia Mansuk Masu dia Tyndale,
diabudishau mu Colonge mu muvu 1525.
Mu Cologne mwawiy mudia kopi wa kusambish wa dichap dia Mansuk Masu dia Tyndale.
Mulong tudi kwau tuyikunku chinech chimekeshin anch mudimu winou wading wa ubaj.
Dichuku dimwing mwin kuchap wana nakash
ni walejana anch ukat kubudish Mansuk Masu ma muntu utazukinau anch William Tyndale.
Antakel atesha chom chinech ni eza kusop mu kapalakany ka kubudishin.
Tyndale ni antu end achinina ku Vorms
—ni yiney yawiy yom yashalaku.
Mulong kakarumunap kushik ku Mateu chinech chimekeshin anch mudimu winou wading wa ubaj.
Makopi ma kusambish ma dikarumun dia Mifund ya Grek ya win Kristu ya Tyndale
ayibudisha mu Vorms mu Alemany
mu muvu wa 1526.
Abudisha mabuku minam 3 000 ni kusut.
Kupwa kwa kudiokal mu Alemany,
Tyndale wabukina mu Anvers.
Musumb winou wa mijikit yivud wading uwamp kudi Tyndale.
Sosiete wa kubudishin mikand ni chau cha musumb winou
yakwasha kutwal mikand kushik kudi in kutang a mu Angleter.
Profeser Guido Latré
ukimbin kwinlej jinjil jasutinangay Tyndale
kwasutin kal piswimp mivu 500.
Wamana anch antu a mwinshin ading ni Bibil mu dizu dia Néerlandais.
Wakata anch chikala kand mwamu kudi antu a mu Angleter.
Anch chitin kwandjik ma Bibil mavud ku ujindj mu Angleter,
chitin kumandjikin ku chau chijim
chidia Kwiyand kwa Europe.
Chadingap chiswapela kusutish ma Bibil majim.
Tumakopi tukemp atutekang mu mikand yijim yitiyinau kusutish
—mu jindond mudi ej, mu tupalakany twa pansh
—mwawiy mwajindjikangau tumapaper tukemp twa Bibil wa Tyndale.
Mu Londres, muntu umwing wafanyina kulond anch:
‘Ah! Mubomb winou ukwet chijingidij.
Nifanyidin kuusand chakwel nitana makopi ma Bibil wa Tyndale.’
Kwading makopi 30 000 ma Bibil wa Tyndale kurutu afa.
Wading ikundj wa usu
ni utakamena ni mwin kwipan nakash amwinend.
Ni chifanyidinap kukwat nich usey ukemp ubaj wakimba kumushiken.
William Tyndale amukasa kunoku mu Vilvorde,
kwiyand kwa Bruxelles.
Padingay mu rukan mu kusut kwa muvu umwing,
chakin wamana rufu risansena rading rimuchingedina.
Tyndale wijiken nakash mulong wa yibachikin yikalay nich pa dizu dia Inglish,
pakwez mudimu wend wading usutinamu kuya kwau kurutu kwa dizu.
Tyndale wading ukatin Bibil.
Pamwing ap tukutwish kulond piur pend anch wading ni yovil mudi ya nfund a kuseng
walonda piur pa Dizu dia Nzamb anch:
‘Nikatil yijil yey nakash!’
Chikalap nchik rupompat rikash, . . .
. . .Bibil ni manangu madiamu yapanda kushik ni nlel unou,
kulejan kwakin kwa in kumufund.
Chishimokishenap pakuman anch antu avud akwatin Bibil nich usey.
-