00:00:20
Mùa thu năm 1536,
200:00:23
00:00:23
William Tyndale bị đưa từ nhà tù ở lâu đài Vilvoorde
300:00:27
00:00:27
đến nơi tử hình.
400:00:30
00:00:31
Một cây cột được chuẩn bị sẵn.
500:00:33
00:00:34
Ông bị trói trên cây cột,
600:00:36
00:00:36
bị siết cổ cho đến chết và thiêu trước công chúng.
700:00:41
00:00:43
Vì tội gì?
800:00:44
00:00:45
Tyndale muốn hòa giải giáo lý của giáo hội
900:00:48
00:00:48
với những điều ông học từ Kinh Thánh
1000:00:50
00:00:50
William Tyndale đã chết với niềm tin chắc rằng
1100:00:55
00:00:55
Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời.
1200:00:58
00:01:04
William Tyndale là người đầu tiên dịch Kinh Thánh
1300:01:08
00:01:08
từ tiếng nguyên thủy sang tiếng Anh.
1400:01:10
00:01:13
Ông sinh vào cuối thế kỷ 15
ở Gloucestershire, Anh Quốc.
1500:01:18
00:01:18
Ông học tại trường Đại học Oxford
1600:01:20
00:01:20
và trở thành linh mục.
1700:01:21
00:01:22
Vào thế kỷ 15, có sự chống đối dữ dội
đối với quan niệm cho rằng
1800:01:27
00:01:27
Lời Đức Chúa Trời cũng dành cho dân thường.
1900:01:29
00:01:30
Nhiều người biết bản Kinh Thánh tiếng La-tinh
2000:01:33
00:01:33
nhờ nghe linh mục giải nghĩa ở nhà thờ
2100:01:36
00:01:36
nhưng chính họ thì
chưa từng trực tiếp xem trong Kinh Thánh.
2200:01:39
00:01:41
Tyndale không được phép dịch
Kinh Thánh tại nước Anh
2300:01:44
00:01:44
vì khi ông đến gặp Đức Giám mục của Luân Đôn
2400:01:48
00:01:48
để xin dịch phần Tân ước từ văn bản gốc
là tiếng Hy Lạp sang tiếng Anh
2500:01:51
00:01:52
thì không được chấp thuận.
2600:01:53
00:01:58
Việc dịch Kinh Thánh bị
chống đối dữ dội đến mức
2700:02:01
00:02:01
Tyndale sau này đã viết là
2800:02:03
00:02:03
không có nơi nào ở khắp nước Anh
có thể dịch được nữa.
2900:02:06
00:02:07
Nhờ sự giúp đỡ của những người ủng hộ ông,
3000:02:09
00:02:09
Tyndale đã chạy sang Đức, là nơi ông có thể
3100:02:13
00:02:13
dịch phần Tân ước sang tiếng Anh dễ dàng hơn.
3200:02:15
00:02:17
Năm 1525, ông hoàn tất bản dịch
và chuẩn bị in.
3300:02:22
00:02:23
Tiến sĩ Karen Limper-Herz ở
thư viện Anh Quốc tại Luân Đôn
3400:02:27
00:02:27
sẽ cho chúng ta biết
điều gì đã xảy ra sau đó.
3500:02:30
00:02:33
Đây là phần duy nhất còn sót lại
của ấn bản Tân ước đầu tiên
3600:02:37
00:02:37
do Tyndale dịch được
in tại Cologne vào năm 1525.
3700:02:41
00:02:41
Thật ra, khi thấy chỉ còn phần này tồn tại,
3800:02:44
00:02:44
chúng ta biết là công việc in ấn rất nguy hiểm.
3900:02:48
00:02:48
Chuyện kể là một ngày nọ,
4000:02:50
00:02:50
người thợ in uống say và
buột miệng tiết lộ
4100:02:53
00:02:53
ông đang in bản Tân ước tiếng Anh
cho một người
4200:02:56
00:02:56
có vẻ ủng hộ đạo Lutheran tên là Tyndale.
4300:02:58
00:02:58
Việc này đến tai chính quyền và
họ tiến hành lục soát nhà in.
4400:03:02
00:03:02
Vì vậy, Tyndale và các cộng sự
chạy trốn sang thành phố Worms của Đức.
4500:03:06
00:03:06
Sự kiện họ chỉ mới in đến sách Ma-thi-ơ chứng tỏ
4600:03:09
00:03:09
công việc này nguy hiểm đến mức nào.
4700:03:12
00:03:13
Bản dịch Kinh Thánh phần tiếng Hy Lạp của Tyndale
4800:03:16
00:03:16
được hoàn thành và in tại thành phố Worms,
4900:03:19
00:03:19
nước Đức năm 1526.
5000:03:22
00:03:24
Hơn 3.000 sách đã được xuất bản.
5100:03:27
00:03:37
Rời nước Đức, Tyndale chuyển đến thành phố Antwerp
5200:03:40
00:03:41
một nơi lý tưởng cho ông.
5300:03:43
00:03:44
Ngành in ở đây phát triển mạnh và
5400:03:46
00:03:47
các bến cảng đông đúc giúp
cho sách của ông
5500:03:50
00:03:50
đến với các độc giả ở
Anh Quốc dễ dàng hơn.
5600:03:52
00:03:53
Giáo sư Guido Latré đã dẫn tôi đi
5700:03:56
00:03:56
xem những con đường mà có lẽ Tyndale
5800:03:57
00:03:58
đã từng đi qua cách đây khoảng 500 năm trước.
5900:04:01
00:04:03
Ông thấy những người dân thường ở đây
6000:04:05
00:04:05
có Kinh Thánh trong tiếng Hà Lan,
6100:04:07
00:04:08
ông muốn người dân nước Anh
cũng được như vậy.
6200:04:10
00:04:11
Nơi này là cảng biển lớn nhất của Bắc Âu,
6300:04:14
00:04:14
có thể giúp chuyển nhiều Kinh Thánh vào nước Anh.
6400:04:16
00:04:19
Nhưng không dễ để chuyển lậu
6500:04:21
00:04:21
một sách dày với số lượng lớn.
6600:04:23
00:04:27
Vì vậy, những trang giấy rời được
đem đến những nơi như thế này.
6700:04:31
00:04:32
Tầng hầm và nhà kho.
6800:04:34
00:04:34
Rồi họ kẹp chúng trong
những cuốn sách lớn được phép lưu hành.
6900:04:38
00:04:38
Nhờ vậy, giấu được bản dịch của Tyndale.
7000:04:40
00:04:42
Ở Luân Đôn, một người nào đó sẽ nhận ra.
7100:04:45
00:04:45
À chồng sách này đã được đánh dấu,
7200:04:48
00:04:48
mình phải xem bản dịch
của Tyndale giấu ở đâu.
7300:04:51
00:04:52
Khoảng 30.000 bản dịch của Tyndale
7400:04:55
00:04:55
đã được phát hành khi ông còn sống.
7500:04:57
00:04:58
Ông là người rất can đảm, đã bỏ ra
7600:05:00
00:05:00
nhiều thời gian và đối mặt
với nhiều nguy hiểm.
7700:05:03
00:05:04
Những việc đó không hề đơn giản chút nào.
7800:05:07
00:05:10
William Tyndale đã bị tống giam ở đây,
7900:05:13
00:05:13
thành phố Vilvoorde phía bắc nước Bỉ.
8000:05:15
00:05:15
Trong hơn một năm ngồi tù,
8100:05:17
00:05:17
hẳn ông đã nghĩ đến cái chết tàn nhẫn
8200:05:19
00:05:19
đang chờ mình phía trước.
8300:05:21
00:05:22
Tyndale nổi tiếng vì có tầm ảnh hưởng
rất lớn trên Anh ngữ.
8400:05:27
00:05:27
Nhưng ông là việc này không chỉ vì thích học.
8500:05:29
00:05:30
Tyndale yêu mến Kinh Thánh.
8600:05:33
00:05:33
Có thể nói cảm xúc của ông giống như
8700:05:36
00:05:36
những lời của người viết Thi thiên:
8800:05:38
00:05:38
"Tôi yêu mến luật pháp Chúa biết bao".
8900:05:41
00:05:45
Bất chấp sự chống đối dữ dội,
9000:05:48
00:05:48
Kinh Thánh và sự khôn ngoan trong đó
9100:05:50
00:05:50
vẫn tồn tại đến ngày nay,
9200:05:52
00:05:52
được truyền lại một cách chính xác
với bản gốc.
9300:05:55
00:05:55
Không ngạc nhiên gì,
9400:05:57
00:05:57
khi nhiều người quý trọng Kinh Thánh.00:06:00
Họ quý trọng Kinh Thánh—Trích đoạn (William Tyndale)
-
Họ quý trọng Kinh Thánh—Trích đoạn (William Tyndale)
Mùa thu năm 1536,
2
William Tyndale bị đưa từ nhà tù ở lâu đài Vilvoorde
3
đến nơi tử hình.
4
Một cây cột được chuẩn bị sẵn.
5
Ông bị trói trên cây cột,
6
bị siết cổ cho đến chết và thiêu trước công chúng.
7
Vì tội gì?
8
Tyndale muốn hòa giải giáo lý của giáo hội
9
với những điều ông học từ Kinh Thánh
10
William Tyndale đã chết với niềm tin chắc rằng
11
Kinh Thánh là Lời Đức Chúa Trời.
12
William Tyndale là người đầu tiên dịch Kinh Thánh
13
từ tiếng nguyên thủy sang tiếng Anh.
14
Ông sinh vào cuối thế kỷ 15
ở Gloucestershire, Anh Quốc.
15
Ông học tại trường Đại học Oxford
16
và trở thành linh mục.
17
Vào thế kỷ 15, có sự chống đối dữ dội
đối với quan niệm cho rằng
18
Lời Đức Chúa Trời cũng dành cho dân thường.
19
Nhiều người biết bản Kinh Thánh tiếng La-tinh
20
nhờ nghe linh mục giải nghĩa ở nhà thờ
21
nhưng chính họ thì
chưa từng trực tiếp xem trong Kinh Thánh.
22
Tyndale không được phép dịch
Kinh Thánh tại nước Anh
23
vì khi ông đến gặp Đức Giám mục của Luân Đôn
24
để xin dịch phần Tân ước từ văn bản gốc
là tiếng Hy Lạp sang tiếng Anh
25
thì không được chấp thuận.
26
Việc dịch Kinh Thánh bị
chống đối dữ dội đến mức
27
Tyndale sau này đã viết là
28
không có nơi nào ở khắp nước Anh
có thể dịch được nữa.
29
Nhờ sự giúp đỡ của những người ủng hộ ông,
30
Tyndale đã chạy sang Đức, là nơi ông có thể
31
dịch phần Tân ước sang tiếng Anh dễ dàng hơn.
32
Năm 1525, ông hoàn tất bản dịch
và chuẩn bị in.
33
Tiến sĩ Karen Limper-Herz ở
thư viện Anh Quốc tại Luân Đôn
34
sẽ cho chúng ta biết
điều gì đã xảy ra sau đó.
35
Đây là phần duy nhất còn sót lại
của ấn bản Tân ước đầu tiên
36
do Tyndale dịch được
in tại Cologne vào năm 1525.
37
Thật ra, khi thấy chỉ còn phần này tồn tại,
38
chúng ta biết là công việc in ấn rất nguy hiểm.
39
Chuyện kể là một ngày nọ,
40
người thợ in uống say và
buột miệng tiết lộ
41
ông đang in bản Tân ước tiếng Anh
cho một người
42
có vẻ ủng hộ đạo Lutheran tên là Tyndale.
43
Việc này đến tai chính quyền và
họ tiến hành lục soát nhà in.
44
Vì vậy, Tyndale và các cộng sự
chạy trốn sang thành phố Worms của Đức.
45
Sự kiện họ chỉ mới in đến sách Ma-thi-ơ chứng tỏ
46
công việc này nguy hiểm đến mức nào.
47
Bản dịch Kinh Thánh phần tiếng Hy Lạp của Tyndale
48
được hoàn thành và in tại thành phố Worms,
49
nước Đức năm 1526.
50
Hơn 3.000 sách đã được xuất bản.
51
Rời nước Đức, Tyndale chuyển đến thành phố Antwerp
52
một nơi lý tưởng cho ông.
53
Ngành in ở đây phát triển mạnh và
54
các bến cảng đông đúc giúp
cho sách của ông
55
đến với các độc giả ở
Anh Quốc dễ dàng hơn.
56
Giáo sư Guido Latré đã dẫn tôi đi
57
xem những con đường mà có lẽ Tyndale
58
đã từng đi qua cách đây khoảng 500 năm trước.
59
Ông thấy những người dân thường ở đây
60
có Kinh Thánh trong tiếng Hà Lan,
61
ông muốn người dân nước Anh
cũng được như vậy.
62
Nơi này là cảng biển lớn nhất của Bắc Âu,
63
có thể giúp chuyển nhiều Kinh Thánh vào nước Anh.
64
Nhưng không dễ để chuyển lậu
65
một sách dày với số lượng lớn.
66
Vì vậy, những trang giấy rời được
đem đến những nơi như thế này.
67
Tầng hầm và nhà kho.
68
Rồi họ kẹp chúng trong
những cuốn sách lớn được phép lưu hành.
69
Nhờ vậy, giấu được bản dịch của Tyndale.
70
Ở Luân Đôn, một người nào đó sẽ nhận ra.
71
À chồng sách này đã được đánh dấu,
72
mình phải xem bản dịch
của Tyndale giấu ở đâu.
73
Khoảng 30.000 bản dịch của Tyndale
74
đã được phát hành khi ông còn sống.
75
Ông là người rất can đảm, đã bỏ ra
76
nhiều thời gian và đối mặt
với nhiều nguy hiểm.
77
Những việc đó không hề đơn giản chút nào.
78
William Tyndale đã bị tống giam ở đây,
79
thành phố Vilvoorde phía bắc nước Bỉ.
80
Trong hơn một năm ngồi tù,
81
hẳn ông đã nghĩ đến cái chết tàn nhẫn
82
đang chờ mình phía trước.
83
Tyndale nổi tiếng vì có tầm ảnh hưởng
rất lớn trên Anh ngữ.
84
Nhưng ông là việc này không chỉ vì thích học.
85
Tyndale yêu mến Kinh Thánh.
86
Có thể nói cảm xúc của ông giống như
87
những lời của người viết Thi thiên:
88
"Tôi yêu mến luật pháp Chúa biết bao".
89
Bất chấp sự chống đối dữ dội,
90
Kinh Thánh và sự khôn ngoan trong đó
91
vẫn tồn tại đến ngày nay,
92
được truyền lại một cách chính xác
với bản gốc.
93
Không ngạc nhiên gì,
94
khi nhiều người quý trọng Kinh Thánh.
-