00:00:10
Żyrafy, jako najwyższe zwierzęta lądowe,00:00:13
00:00:13
z łatwością sięgają po pożywienie
z koron drzew.00:00:17
00:00:17
Ale picie wody
może już nie być takie proste.00:00:21
00:00:22
Jeszcze większym wyzwaniem
jest dla żyraf grawitacja.00:00:27
00:00:29
Powoduje ona,
że płyny z łatwością płyną w dół.00:00:34
00:00:34
Ale żeby płynęły w górę,
muszą pokonać siłę ciążenia.00:00:39
00:00:39
Im wyżej płyny mają się przemieścić,
tym większego ciśnienia potrzeba.00:00:45
00:00:45
W wypadku dorosłej żyrafy może to
oznaczać konieczność pompowania krwi00:00:50
00:00:50
dwa metry lub więcej powyżej jej serca.00:00:53
00:00:53
Żeby to było możliwe, żyrafa musi
wytwarzać bardzo wysokie ciśnienie krwi —00:00:59
00:00:59
o wiele wyższe niż u innych ssaków
i jakieś dwa razy wyższe niż u ludzi.00:01:06
00:01:06
Takie wysokie ciśnienie u ludzi czy innych
ssaków powoduje poważne problemy —00:01:12
00:01:12
od opuchniętych nóg
do niewydolności nerek i serca lub udaru.00:01:17
00:01:18
Jak żyrafa może żyć
z tak wysokim ciśnieniem?00:01:22
00:01:22
Chociaż nie rozumiemy
wszystkich szczegółów,00:01:25
00:01:25
naukowcy odkryli kilka intrygujących cech
tych zwierząt, które mogą w tym pomóc.00:01:30
00:01:30
Dorosłe żyrafy mają serca o wyjątkowo
grubych ścianach mięśniowych.00:01:35
00:01:35
U ludzi wysokie ciśnienie krwi prowadzi do
pogrubienia mięśnia sercowego,00:01:41
00:01:41
przez co staje się on
sztywny i mniej wydajny.00:01:44
00:01:44
Ale serce żyrafy pozostaje elastyczne
i efektywnie pompuje krew.00:01:49
00:01:49
Kiedy żyrafa chce się napić i się schyla,00:01:52
00:01:52
należałoby się spodziewać
wzrostu ciśnienia w jej głowie.00:01:56
00:01:56
Ale to ekstremalne ciśnienie
nie wyrządza jej żadnej krzywdy.00:02:00
00:02:00
Dlaczego?00:02:02
00:02:02
Z wielu powodów, ale powiedzmy o jednym.00:02:05
00:02:05
Podczas picia żyrafa
rozstawia przednie nogi albo je zgina,00:02:10
00:02:10
zmniejszając odległość w pionie
między sercem a głową.00:02:14
00:02:14
Nawet gdy żyrafa szybko unosi głowę,00:02:17
00:02:17
jej organizm precyzyjnie
kontroluje przepływ krwi00:02:21
00:02:21
i zapobiega omdleniu
z powodu braku dopływu krwi do mózgu.00:02:25
00:02:25
W odróżnieniu od tętnic szyjnych00:02:28
00:02:28
ściany tętnic
w dolnych partiach nóg są grubsze,00:02:31
00:02:31
a ich średnica wewnętrzna jest mniejsza.00:02:34
00:02:34
Znajdujące się tam mięśnie kurczą się,
żeby ograniczyć dopływ krwi do nóg,00:02:39
00:02:39
lub rozluźniają,
żeby umożliwić jej lepszy przepływ.00:02:44
00:02:44
Ten mechanizm reguluje wysokie ciśnienie
w dolnych częściach ciała00:02:48
00:02:48
i zapobiega opuchliźnie,00:02:50
00:02:50
prawie jak gdyby żyrafa
nosiła skarpety uciskowe.00:02:53
00:02:54
Lepsze zrozumienie działania
układu krwionośnego żyrafy00:02:58
00:02:58
może pomóc lekarzom znaleźć
nowe metody leczenia nadciśnienia.00:03:03
00:03:03
Wiedza o żyrafach
może nawet pomóc naukowcom00:03:06
00:03:06
tworzyć lepsze skafandry kosmiczne.00:03:09
00:03:09
Skafandry muszą wywierać
na ciało astronauty takie ciśnienie,00:03:14
00:03:14
żeby utrzymać go przy życiu i żeby krew
i inne płyny pozostawały w stanie ciekłym.00:03:19
00:03:21
Chociaż nie wiemy o żyrafach wszystkiego,00:03:24
00:03:24
to wiemy, że są w stanie żyć
z takim ciśnieniem krwi,00:03:27
00:03:27
które nam wyrządziłoby szkodę.00:03:31
00:03:31
Co o tym sądzisz?00:03:32
00:03:32
Czy układ krążenia żyrafy
powstał w wyniku ewolucji?00:03:36
00:03:36
A może został zaprojektowany?00:03:39
Czy to nie zostało zaprojektowane? Układ krążenia żyrafy
-
Czy to nie zostało zaprojektowane? Układ krążenia żyrafy
Żyrafy, jako najwyższe zwierzęta lądowe,
z łatwością sięgają po pożywienie
z koron drzew.
Ale picie wody
może już nie być takie proste.
Jeszcze większym wyzwaniem
jest dla żyraf grawitacja.
Powoduje ona,
że płyny z łatwością płyną w dół.
Ale żeby płynęły w górę,
muszą pokonać siłę ciążenia.
Im wyżej płyny mają się przemieścić,
tym większego ciśnienia potrzeba.
W wypadku dorosłej żyrafy może to
oznaczać konieczność pompowania krwi
dwa metry lub więcej powyżej jej serca.
Żeby to było możliwe, żyrafa musi
wytwarzać bardzo wysokie ciśnienie krwi —
o wiele wyższe niż u innych ssaków
i jakieś dwa razy wyższe niż u ludzi.
Takie wysokie ciśnienie u ludzi czy innych
ssaków powoduje poważne problemy —
od opuchniętych nóg
do niewydolności nerek i serca lub udaru.
Jak żyrafa może żyć
z tak wysokim ciśnieniem?
Chociaż nie rozumiemy
wszystkich szczegółów,
naukowcy odkryli kilka intrygujących cech
tych zwierząt, które mogą w tym pomóc.
Dorosłe żyrafy mają serca o wyjątkowo
grubych ścianach mięśniowych.
U ludzi wysokie ciśnienie krwi prowadzi do
pogrubienia mięśnia sercowego,
przez co staje się on
sztywny i mniej wydajny.
Ale serce żyrafy pozostaje elastyczne
i efektywnie pompuje krew.
Kiedy żyrafa chce się napić i się schyla,
należałoby się spodziewać
wzrostu ciśnienia w jej głowie.
Ale to ekstremalne ciśnienie
nie wyrządza jej żadnej krzywdy.
Dlaczego?
Z wielu powodów, ale powiedzmy o jednym.
Podczas picia żyrafa
rozstawia przednie nogi albo je zgina,
zmniejszając odległość w pionie
między sercem a głową.
Nawet gdy żyrafa szybko unosi głowę,
jej organizm precyzyjnie
kontroluje przepływ krwi
i zapobiega omdleniu
z powodu braku dopływu krwi do mózgu.
W odróżnieniu od tętnic szyjnych
ściany tętnic
w dolnych partiach nóg są grubsze,
a ich średnica wewnętrzna jest mniejsza.
Znajdujące się tam mięśnie kurczą się,
żeby ograniczyć dopływ krwi do nóg,
lub rozluźniają,
żeby umożliwić jej lepszy przepływ.
Ten mechanizm reguluje wysokie ciśnienie
w dolnych częściach ciała
i zapobiega opuchliźnie,
prawie jak gdyby żyrafa
nosiła skarpety uciskowe.
Lepsze zrozumienie działania
układu krwionośnego żyrafy
może pomóc lekarzom znaleźć
nowe metody leczenia nadciśnienia.
Wiedza o żyrafach
może nawet pomóc naukowcom
tworzyć lepsze skafandry kosmiczne.
Skafandry muszą wywierać
na ciało astronauty takie ciśnienie,
żeby utrzymać go przy życiu i żeby krew
i inne płyny pozostawały w stanie ciekłym.
Chociaż nie wiemy o żyrafach wszystkiego,
to wiemy, że są w stanie żyć
z takim ciśnieniem krwi,
które nam wyrządziłoby szkodę.
Co o tym sądzisz?
Czy układ krążenia żyrafy
powstał w wyniku ewolucji?
A może został zaprojektowany?
-